Việc cấp mã số vùng trồng, quản lý mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất và đưa sản phẩm ra nước ngoài. Mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc được coi là một trong những tiêu chí đầu tiên để nông sản trong nước đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. Việc cấp mã số vùng trồng không những giúp truy xuất nguồn gốc mà còn gắn chặt sản xuất theo một quy trình nhất định để đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu, đồng thời giúp nông dân ý thức được vấn đề sản xuất liên quan chặt chẽ đến chất lượng và giá thành sản phẩm.
Trên thực tế, rất nhiều thị trường nhập khẩu nông sản của Việt Nam trên thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Châu Âu, Hoa Kỳ,…đều yêu cầu rất chặt chẽ về vấn đề truy xuất nguồn gốc đối với các mặt hàng nhập khẩu. Các nông sản tươi muốn vào các thị trường này đều bắt buộc phải có thông tin truy xuất nguồn gốc và thông tin mã số vùng trồng. Chính vì vậy, các kỹ năng liên quan đến quản lý mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc nông sản có vai trò rất quan trọng đối với các cán bộ khuyến nông cơ sở.
Tài liệu “Hướng dẫn quản lý mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc nông sản” sẽ giúp nâng cao kỹ năng của cán bộ khuyến nông cộng đồng trong việc: Xây dựng mã số vùng trồng, phương pháp quản lý mã số vùng trồng. Cung cấp các thủ tục, hồ sơ cấp mã số vùng trồng để các cán bộ khuyến nông cộng đồng có thể ứng dụng triển khai vào thực tế. Đồng thời, tài liệu cũng hướng dẫn cụ thể các bước thực hành truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm nông sản.
Tài liệu được bố cục làm hai nội dung chính: phần I, tập trung vào các kỹ năng quản lý mã số vùng trồng; phần II tập trung vào các kỹ năng thực hành truy xuất nguồn gốc nông sản.
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................................................................1
I. Mã số vùng trồng.......................................................................................................................................4
1.1. Khái niệm vùng trồng và mã số vùng trồng...........................................................................................4
1.2. Mục đích, ý nghĩa của mã số vùng trồng...............................................................................................5
1.3. Đối tượng được cấp mã số vùng trồng ..................................................................................................5
1.4. Các tiêu chí để cấp mã số vùng trồng....................................................................................................5
1.5. Các bước cơ bản xin thiết lập mã số vùng trồng ...................................................................................9
1.6. Yêu cầu của các thị trường về truy xuất nguồn gốc.............................................................................12
1.7. Các biểu mẫu xin cấp mã số vùng trồng..............................................................................................13
1.8. Quản lý mã số vùng trồng....................................................................................................................13
1.8.1. Giám sát vùng trồng đã được cấp mã số ..........................................................................................13
1.8.2. Nội dung giám sát .............................................................................................................................14
1.8.3. Báo cáo kết quả giám sát..................................................................................................................14
1.8.4. Các quy định đối với vùng trồng đã được cấp mã số .......................................................................14
1.8.5. Các trường hợp bị thu hồi và huỷ mã số vùng trồng ........................................................................15
1.8.6. Quản lý, lưu giữ tài liệu liên quan đến mã số vùng trồng ................................................................16
II. Truy xuất nguồn gốc sản phẩm ..............................................................................................................16
2.1. Các hình thức, công cụ chứng minh nguồn gốc sản phẩm ..................................................................16
2.1.1. Chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa thông qua giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa..................16
2.1.2. Chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa thông qua mã vạch in trên hàng hóa ......................23
2.1.3. Chứng minh nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa thông qua mã QR code in trên hàng hóa................24
2.2. Truy xuất nguồn gốc sản phẩm ............................................................................................................25
2.2.1. Khái niệm truy xuất nguồn gốc sản phẩm ........................................................................................25
2.2.2. Ý nghĩa của việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm ..............................................................................26
2.2.3. Các loại truy xuất nguồn gốc hiện nay .............................................................................................27
2.2.4. Yêu cầu chung đối với truy xuất nguồn gốc......................................................................................28
2.2.5. Trình tự thực hiện truy xuất nguồn gốc thực phẩm không bảo đảm ................................................29
2.2.6. Các bước thực hiện truy xuất nguồn gốc..........................................................................................31
2.2.7. Ứng dụng blockchain trong truy xuất nguồn gốc .............................................................................33
2.3. Các văn bản chính sách có liên quan đến truy xuất nguồn gốc .........................................................36
2.4. Thực hành tạo mã Qr code bằng các công cụ khác nhau....................................................................37
2.4.1. Tạo Qr Code miễn phí để cung cấp thông tin nguồn gốc sản phẩm thông qua trang Website của
Traceverified ...............................................................................................................................................37
2.4.2. Tạo mã Qr code miễn phí thông qua trang website của Qr Code Generator .................................39
2.4.3. Tạo mã Qr code miễn phí thông qua công cụ Cloudify QR Tool......................................................40
2.5. Thực hành truy xuất nguồn gốc sản phẩm thông qua một số App.......................................................41
2.5.1. Truy xuất nguồn gốc sản phẩm bằng Zalo........................................................................................41
2.5.2. Truy xuất nguồn gốc sản phẩm bằng ứng dụng icheck.....................................................................43
2.5.3. Truy xuất nguồn gốc bằng ứng dụng Checkee..................................................................................43
Tài liệu tham khảo ......................................................................................................................................45
PHỤ LỤC....................................................................................................................................................46
Khái niệm vùng trồng và mã số vùng trồng
* Vùng trồng: Vùng trồng là một vùng sản xuất chủ yếu một loại cây trồng, có thể bao gồm một hoặc nhiều điểm sản xuất theo yêu cầu của nước nhập khẩu.
* Mã số vùng trồng: Là mã số định danh cho một vùng trồng trọt nhằm theo dõi và kiểm soát tình hình sản xuất; kiểm soát chất lượng sản phẩm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm cây trồng (Luật Trồng trọt, 2018).
Mã số vùng trồng được cấp cho vùng trồng nông sản bao gồm: Mã quốc gia; mã tỉnh, thành phố; mã quận, huyện; mã xã, phường và số thứ tự theo danh sách mã do Cục Bảo vệ thực vật phê duyệt và cấp.
* Các văn bản hướng dẫn quản lý mã số vùng trồng:
+ Văn bản của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:
- Văn bản số 3906/BNN-BVTV ngày 23/5/2018;
- Văn bản số 5841/BNN-BVTV ngày 26/8/2020;
- Văn bản số 2425/BNN-BVTV ngày 27/4/2021;
- Chỉ thị 1838/CT-BNN-BVTV ngày 28/3/2022.
+ Cục Bảo vệ thực vật đã xây dựng các tiêu chuẩn cho việc thiết lập và giám sát các vùng trồng:
- Tiêu chuẩn cơ sở: TCCS 774:2020/BVTV về quy trình thiết lập và giám sát vùng trồng.